Śledź nas na:



Środowisko społeczne jako środowisko wychowawcze

Ważna jest problematyka dotycząca ekologicznego i stratyfikacyjnego zróżnicowanie w środowisku wielkomiejskim ekonomicznych i higienicznych warunków życia rodziny i rozwoju dziecka, oraz potrzeb opieki nad rodziną, ważne jest także zagrożenie moralne i nasilenie przestępczości oraz potrzeb i wychowawczego przezwyciężania.

Dzięki odpowiednim zapleczom wychowawczym w wielkich miastach nasila się zainteresowanie dzieci i młodzieży: sportem, kulturą masową, czytelnictwem, twórczością artystyczną. Rozwija się wiele instytucji wychowawczych dotyczących funkcjonowania pozaszkolnego: domów kultury, świetlic, muzeów, kół zainteresowań, drużyn sportowych, itp. Praca wychowawcza w obrębie dużych szkół ogranicza się do współpracy na płaszczyźnie komitetów rodzicielskich z rodziną normalną, nie dostrzega współpracy z rodzinami wymagającymi opieki, z rodziną, w której zachodzą zjawiska patologiczne, nie umie sobie radzić i przy zbliżeniu z nią pogłębia się pogłębia się jeszcze sytuacje konfliktową.

Halina Izdebska uważa, że „80% prace z rodziną uważa za dodatkowe, nie wynagrodzona obciążenie, rodziców zaś charakteryzuje lęk przed nauczycielem i szkołą. Prowadzi to do braku wzajemnego zrozumienia nauczycieli i rodziców, przy czym każda ze stron zaangażowana jest w obronę własnych interesów, bez należytego uwzględniania własnej sprawy - dobra wychowanka. Temu konfliktowemu stosunkowi miedzy rodziną a szkołą można przeciwstawić pozytywny stosunek rodziny do przedszkola - które bardziej niż szkoła- podejmowanie problemów opieki nad dzieckiem traktuje jako jeden ze swoich obowiązków."7

Także inne ogniwa systemu wychowawczego są słabo włączone w jego funkcjonalną całość. Dotyczy to, poza opieką społeczną, także ogniwa instytucji wychowania pozaszkolnego, które rozminą się w swojej działalności nawet z rodziną i szkołą.

Sprawa integracji systemu wychowawczego w jego funkcjonowaniu w środowisku wielkomiejskim należy do zadań na przyszłość. Znajdują się w nim początki integracji poszczególnych ogniw - instytucji opieki wychowawczej, wychowania przedszkolnego, organizacji wolnego czasu- bądź też szerszych układów w rozwiązywaniu konkretnych problemów np. podniesieniu efektów pracy szkoły, kierowania się lekcjami szkolnymi, spotykać się też możemy z próbami integracji całego środowiska wychowawczego osiedli, a nawet współdziałania wszystkich ogniw omawianego systemu i do wszystkich faz uspołecznienia wychowujących się generacji.

Systemy wychowania w środowisku wiejskim tworzą dla funkcjonowania takiegoż systemu wychowawczego sytuacje wręcz przeciwne do tej jaka typowa jest dla środowiska wielkomiejskiego. W wielkim mieście jego pozytywom, takim jak szansa skorzystania z skupionych dóbr i instytucji, przeciwstawia się ujemny wpływ anonimowości środowiska, utrudniającej jego kontrolę wychowawczą.

Rejon wiejski, w którym warunki w wychowaniu częściowo są pomyśle - dzięki zachowaniu przez wieś charakteru wspólnoty. Wieś nie ma szeregu dóbr i instytucji, których skupienie stanowi charakterystyczną zaletę wielkiego miasta. W sytuacji pośredniej znajdują się rejony wiejskie położone w strefie wpływu wielkich miast - ludność stosunkowo łatwo może skorzystać ze wszystkich dóbr i instytucji skupionych w tych ośrodkach, wszakże ze szkodą dla zwartości społeczności wiejskiej.

Dlatego też trudności wychowawcze wsi polegają na przestrzennym rozproszeniu instytucji i organizacji wychowawczych oraz dóbr tak kultury tradycyjnej, jak i cywilizacji współczesnej. Korzystanie przez ludność wsi tak w sposób pośredni, jak i za pośrednictwem środków masowego przekazu z dóbr rozmieszczonych skąpo w okolicy, w większości znajdujących się w wielkich miastach, charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem, zależnym od wielkości i typu wsi, ich kulturowego wyposażenia, miejsce i roli w regionie i sieci komunikacyjnej, odległości od instytucji wychowawczych, przede wszystkim od szkół.

 

Problematyka wychowawcza wsi ma bardzo szeroki zasięg. Niski poziom pracy szkół wiejskich nie ogranicza się do sprawy wewnątrzszkolnej pracy wychowawczo-dydaktycznej. Występuje tu masowy brak skali porównawczej uczniów tych szkół z uczniami i ich doświadczeniami z wielkich miast. Charakterystyczne jest u uczniów na wsi ograniczanie postępów w nauce ze względu pracy dzieci w gospodarstwie rolnym.

Charakterystyczne dla dzieci hamulce wynikają według B. Gałęski „z rozbieżności między treścią nauczania i formami wychowania szkolnego, a wpływami gwary i sztuki ludowej, obyczajów wiejskich, charakterystyczną dla dzieci wsi jednostronnością rozwoju motoryki."8

Poziom pracy szkoły wiejskiej nie sprowadza się tylko do samego udostępniania młodzieży pełnej szkoły sześcioklasowej. Wiąże się on z podniesieniem poziomu ogólnej kultury wsi, kulturalnego zrównania wsi z miastem poprzez udostępnienie odległych instytucji kulturalno-oświatowych, upowszechnienie odbioru masowego przekazu, rozwinięcie życia.



Zobacz także