Społeczność lokalna stanowi podstawowy komponent środowiska globalnego, jest podstawową zbiorowością ludzką zorganizowaną na zasadzie posiadania wspólnego zasobu wartości z dziedziny kultury, na określonym podłożu geograficznym. Nie jest społecznością izolowaną, mieści się w układzie innych zbiorowości czy grup terytorialnych, pozostających z nimi w stosunkach nadrzędności, równorzędności i podrzędności. Mamy tu do czynienia z kompleksem lub też ze swego rodzaju hierarchią środowisk na gruncie wydzielonych wyżej płaszczyzn tzn.: geograficznej, kulturowej i społecznej. Na gruncie zasięgu przestrzennego środowisk najbliższego sąsiedztwa, czyli środowiska lokalnego i regionalnego, narodowo-państwowego aż do określonego kompleksu kulturowego czy nawet cywilizacji ogólnoludzkiej. Środowisko lokalne zachowując i rozwijając dorobek własny na podłożu szerzej reprezentowanych dóbr i wartości środowiska zaspakaja własne codzienne potrzeby, rozwija także kulturę, przyczynia się do zachowania oraz wzbogacania zasobu dóbr szerszych kręgów środowiskowych - regionu, państwa czy narodu.

Termin system wychowania używa się w odniesieniu do wewnętrznej działalności instytucji wychowawczej, przede wszystkim szkoły ukierunkowanej na realizację działalności i celów wychowania. System wychowawczy definiowany jest również z punktu widzenia wychowania. W konsekwencji i w przypadku idealnego pojmowania celów, których realizacja nigdy nie jest absolutna, łatwo o pojmowanie systemy wychowawczego jako modelu, tzn. jako złożonej organizacji działalności ukierunkowanej na realizację przyjętych celów.

Socjologiczne pojęcie systemu wychowania obejmuje instytucje nie powołane do specjalnych wychowawczych zadań, instytucje wychowania naturalnego i pośredniego, które nie mieszczą się w systemie wychowania definiowanym jako model realizacji celów wychowawczych.

W socjologii rozróżnia się systemy wychowania jako złożone i rzeczywiste. Odnosi się to do organizacji działalności wychowawczej jako całości, jak i do celów wychowawczych stanowiących element tej działalności.

Społecznie realnym systemem wychowania jest rzeczywisty zorganizowany układ instytucji stanowiących istotny komponent w strukturze społeczeństwa.

Funkcjonowanie systemu wychowawczego aktualizuje się w trzech płaszczyznach:

- ogólnokrajowym systemie oświaty

- sieci instytucji określonej społeczności terytorialnej

- konkretnej instytucji wychowawczej - szkoły.

Wymienione ogniwa ułożone są w kolejności coraz to mniejszego zasięgu ich działania, przechodząc od najbardziej ogólnego do coraz bardziej konkretnego i szczegółowego ujmowania funkcjonowania systemu.

System oświaty funkcjonuje poprzez aktywność składającą się na niego terenowych instytucji wychowawczych tzn. instytucji niższego rzędu w układzie pionowym.

Ogólnokrajowy system funkcjonuje dzięki terenowym komórkom. W języku potocznym, a nawet naukowym, system oświaty nie jest stosowany w sposób jednoznaczny - posługujący się nim biorą pod uwagę jego rzeczywiste funkcjonowanie aktywizujące się poprzez aktywność poszczególnych instytucji ogólnokrajowych lub sieci zróżnicowanej w swoiste układy w rozmaitych środowiskach. Poszczególne instytucje stanowią podstawowe ogniwa funkcjonowania systemu oświatowego, jednak w swej roli nie są niezależne. Pełnią ją w konkretnych warunkach środowisk naturalnych, jak tez w konkretnych zakładach wychowawczych ukierunkowanych na realizację celów wychowania.

W każdej z trzech płaszczyzn cele mogą być - asocjacyjne lub dysocjacyjne. Szkoła i inne instytucje są w różnych dziedzinach swej działalności zdeterminowane przez rozmaite układy niektórych elementów środowiska naturalnego i instytucji wychowawczych danego regionu.

Główną przyczyną, w której to zdeterminowanie znajduje swoje odbicie jest sam przebieg procesu uspołeczniania młodzieży. Dzięki oddziaływaniu rozmaitych warunków środowiska naturalnego i innych instytucji wychowawczych młodzież precyzuje w procesie swojego uspołeczniania różne wpływy zbieżne lub rozbieżne z celami wychowania.

W tym systemie wpływów każda instytucja wychowawcza konkretnego środowiska typu: szkoła, dom kultury, świetlica, itd., zdeterminowana jest przez skutki wpływów innych instytucji lub niezinstytucjonalizowanych komponentów środowiska, bez względu na to czy instytucja jest świadoma czy nie.

W konsekwencji wpływów sprzecznych z realizowanymi przez różne instytucje celami wychowawczymi, zaburzają się lub hamują działalność typowo wychowawczą. W efekcie dochodzi do tzw. Potrzeby źródeł wpływów ujemnych lub do potrzeby skoordynowania działalności odnośnych instytucji.

Z książki Pt. „Socjologia wychowania w zarysie" St. Kowalskiego wynika, że „rozszerzenie badań w tym kierunku dostarczyłoby nowych przesłanek dla reform ogólnokrajowego systemy wychowania. Jak dotychczas, źródłem przesłania dla takich reform była przede wszystkim analiza porównawcza systemów oświatowych rozmaitych krajów. Niewątpliwie uwzględnienie obu kategorii przesłanek stanowiło by pewniejszą podstawę dla oceny systemu podlegającego reformie, opracowania projektu nowego systemu, jak i stawianie prognozy co do wprowadzenia go w życie i funkcjonowania na dalszą przyszłość".⁶

Wielkie miasto jest środowiskiem dla organizowania pracy szczególnie korzystne dzięki odpowiedniej lokalizacji, szeregu różnych organizacji i instytucji wychowawczych. Dzięki różnicowaniu się środowisk wielkomiejskich w mniejsze, węższe środowisko - takie jak centrum, dzielnica, osiedle, następuje znacznie podstawowe, w aspekcie rozmaitości układów i ułatwionej komunikacji, zróżnicowaniu wpływów wychowawczych na proces uspołecznienia młodzieży.

W porównaniu z innymi środowiskami dzięki dostępności wszystkich podstawowych dóbr, system wychowawczy w środowiskach wielkomiejskich funkcjonuje integralnie, w szczególności dzięki wymianie informacji i odpowiednim formom współdziałania.