Socjologia - Bezrobocie
Bezrobocie można rozpatrywać w skali:
Makro – mamy do czynienia w sytuacji, gdy na określonym obszarze geograficznym znaczna liczba osób zdolnych do podjęcia pracy pozostaje poza zatrudnieniem.
Mikro – to utrata pracy z powodu braku kwalifikacji lub innych umiejętności pozwalających objąć i utrzymać stanowisko.
Podstawowym miernikiem poziomu bezrobocia jest stopa bezrobocia, czyli ukazywana w procentach relacja pomiędzy liczbą zarejestrowanych osób bezrobotnych a liczbą osób czynnych zawodowo.
Rodzaje bezrobocia:
Strukturalne – wynika z nieaktywności struktury podaży siły roboczej i popytu na nią na rynku pracy.
Koniunkturalne – wywoływane jest spadkiem popytu konsumpcyjnego i inwestycyjnego, który powoduje zbyt małe wykorzystanie zdolności produkcyjnych przedsiębiorstw.
Frykcyjne – jest rezultatem ruchu zatrudnionych na rynku pracy. Dotyczy ludzi zmieniających zawód, pracę, przenoszących się do innej miejscowości.
Inne:
Bezrobocie sezonowe – jest efektem wahań aktywności gospodarczej w różnych porach roku, spowodowanych zmianą warunków klimatycznych.
Bezrobocie technologiczne – wynika z postępu technicznego, automatyzacji, mechanizacji procesów wytwórczych.
Bezrobocie dobrowolne – jest to pozostawanie bez pracy osób, które nie podejmują pracy, ponieważ występujące na rynku pracy stawki płac są ich zdaniem zbyt niskie.
Bezrobocie ukryte – dotyczy ludzi nie ujętych w statystykach.
Bezrobocie jawne
Bezrobocie przymusowe
Bezrobocie może być:
Całkowite – oznacza brak jakiegokolwiek zajęcia zarobkowego.
Częściowe – ma miejsce wówczas, kiedy poszukujący pracy znajdzie zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Z punktu widzenia przestrzennych zróżnicowań bezrobocia wyróżnia się:
bezrobocie powszechne (globalne)
bezrobocie lokalne (regionalne, terenowe)
W zależności od czasu trwania bezrobocia wyróżnia się:
krótkookresowe – do 3 miesięcy
średniookresowe – od 3 do 12 miesięcy
długookresowe – od 12 miesięcy i więcej
Przyczyny bezrobocie:
likwidacja niektórych gałęzi przemysłu
zmniejszenie popytu na konkretne usługi
ograniczenie produkcji
brak informacji o miejscach pracy
brak mobilności
przeniesienie zakładu do innego regionu
niedostosowanie do potrzeb rynku wykształcenia pracowników
zmiany w technologii
wysokie obciążenia fiskalne